Συχνές Ερωτήσεις

Όχι. Ένα άτομο που ζει με τον ιό HIV, λαμβάνει την αγωγή του και έχει Μη-Ανιχνέυσιμο ιικό φορτίο δεν μπορεί να μεταδώσει τον ιό μέσω σεξουαλικής επαφής. Ο ιός HIV πρέπει να βρίσκεται σε αρκετή συγκέντρωση για να μεταδοθεί. Το Μη-Ανιχνεύσιμο φορτίο είναι πολύ μικρό για να γίνει μετάδοση μέσω HIV.

Με τον όρο “ιικό φορτίο” αναφερόμαστε στην ποσότητα του ιού στο αίμα ενός ατόμου που ζει με τον HIV. ‘Oσο πιο ψηλό είναι το ιικό φορτίο, τόσες πιο πολλές πιθανότητας υπάρχουν για να γίνει μετάδοση του ιού. Η Αντιρετροϊκή Αγωγή (η αγωγή που λαμβάνει ένας άνθρωπος που ζει με τον HIV) μπορεί να μειώσει το ιικό φορτίο σε τέτοια επίπεδα (συνήθως κάτω από 50 αντίγραφα του ιού / ml) ώστε να μην μπορεί να μεταδωθεί μέσω σεξουαλικής επαφής, ακόμη και χωρίς τη χρήση προφυλακτικού ή άλλου τρόπου προφύλαξης (π.χ. PrEP: Pre Exposure Prophylaxis), ενώ παράλληλα ένα άτομο που επιτυγχάνει μη ανιχνευσιμο ιικό φορτίο έχει θετικά αποτελέσματα στην υγεία του. Η Αντιρετροϊκή αγωγή, δεν εξαλείφει εντελώς τον ιό από το αίμα, ούτε αποθεραπεύει τον ΗΙV. Η συστηματική λήψη της, όμως, είναι κριτικής σημασίας για να διατηρηθεί ο ιός σε μη ανιχνευσιμα επίπεδα.

Η απόδειξη για το U=U, βασίζεται στα επιστημονικά αποτελέσματα πολυετών ερευνών όπως οι έρευνες “HPTN 052”, “PARTNER, PARTNER 2, Opposites Attract, και το Swiss Statement. Στην ΗΡΤΝ 052, καταγράφηκαν ΜΗΔΕΝΙΚΕΣ μεταδόσεις του ιού HIV μεταξύ 1.763 οροδιαφορετικών ζευγαριών (ο ένας σύντροφος ήταν αρνητικός στον ΗΙV και ο άλλος θετικός στον ΗΙV), όπου ο θετικός στον HIV σύντροφος βρισκόταν σε αντιρετροϊκή αγωγή και είχε Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο. H PARTNER κατέγραψε 58.000 σεξουαλικές επαφές χωρίς προφυλακτικό, ανάμεσα σε ζευγάρια όπου ο θετικός στον HIV σύντροφος ήταν σε αντιρετροϊκή αγωγή και με Μη-Ανιχνευσιμο ιικό φορτίο. Σημειώθηκαν ΜΗΔΕΝΙΚΕΣ μεταδόσεις του ιού στους αρνητικούς συντρόφους τους. Η ΡΑRTNER 2 η οποία αποτέλεσε τη συνέχεια της έρευνας PARTNER, μελέτησε αποκλειστικά Αντρες που κάνουν Σεξ με Αντρες (ΑΣΑ) και κατέγραψε ΜΗΔΕΝΙΚΕΣ μεταδόσεις του ιού σε 77.000 σεξουαλικές επαφές χωρίς τη χρήση προφυλακτικού, από τους θετικούς συντρόφους που βρίσκονταν σε αντιρετροϊκή αγωγή και με Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, προς τους αρνητικούς στον ΗΙV ερωτικούς συντρόφους τους. Στην έρευνα Opposites Attract παρατηρήθηκαν ΜΗΔΕΝΙΚΕΣ μεταδόσεις του ιού από 17.000 σεξουαλικές επαφές χωρίς την χρήση προφυλακτικού, ανάμεσα σε ζευγάρια όπου ο ένας σύντροφος ήταν αρνητικός στον HIV και ο άλλος σύντροφος θετικός, σε αντιρετροϊκή αγωγή και με Μη-Ανιχνευσιμο ιικό φορτίο. Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι από την έναρξη της συνδυαστικής θεραπείας δεν έχει καταγραφεί ούτε μια περίπτωση μετάδοσης του ιού από άτομο με Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο.

Πρακτικά η απάντηση είναι ΝΑΙ. Θεωρητικά το ρίσκο για μετάδοση είναι ενα πολύ μικρό κλάσμα κοντά στο 0 (μηδέν). Δεν υπάρχει όμως λόγος να εστιάσουμε στους θεωρητικούς κινδύνους, πολύ απλά επειδή είναι αδύνατον να αποδειχθεί μηδενικός κίνδυνος στην επιστήμη. Στατιστική ανάλυση δείχνει ότι ο αριθμός αυτός θα προσεγγίζει ολοένα και περισσότερο το απόλυτο μηδέν, ενώ ερευνητές από όλο τον κόσμο συμφωνούν ότι “Άτομο που ζει με τον HIV και βρίσκεται σε αντιρετροϊκή αγωγή επιτυγχάνοντας Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, ΔΕΝ μπορεί να μεταδόση τον ιό ΗΙV μέσω σεξουαλικής επαφής”.

Είναι ένα ευρέως διαδεδομένο λάθος το οποίο αναφέρεται στα ευρήματα της μελέτης HPTN 052. Αυτή η μελέτη εξέτασε τον κίνδυνο μετάδοσης από την πρώτη ημέρα που ένα άτομο με HIV ξεκινά θεραπεία. Ο λόγος για τον οποίο η μείωση του κινδύνου ήταν 96% (βάσει των προσωρινών αποτελεσμάτων της μελέτης) και η μείωση του κινδύνου κατά 93% (βάσει των τελικών αποτελεσμάτων της μελέτης) οφείλεται στο γεγονός ότι υπήρξαν μεταδόσεις HIV πριν η αντιρετροϊκή αγωγή καταστείλει τον ιό και έτσι δεν λειτούργησε σωστά για ένα πολύ μικρό αριθμό συμμετεχόντων. Εάν ληφθούν υπόψη μόνο τα αποτελέσματα που αφορούσαν την μετάδοση μετά τους πρώτους έξι μήνες της ART, όταν οι οροθετικοί σύντροφοι είχαν Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, τότε η μείωση του κινδύνου θα ήταν 100% με ΜΗΔΕΝΙΚΟ κίνδυνο μετάδοσης.

Σχεδόν όλα τα άτομα που ξεκινούν την ART φτάνουν σε Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο μέσα σε 6 (έξι) μήνες. Περίπου ένας στους έξι ανθρώπους θα χρειαστεί κάποιο επιπλέον χρόνο για να βρει τη κατάλληλη θεραπεία, λόγω διαφόρων προβλημάτων ανθεκτικότητας. Η τήρηση της θεραπείας και η τακτική παρακολούθηση του ιικού φορτίου είναι ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ για τη διατήρηση Μη- Ανιχνεύσιμου ιικού φορτίου.

Η πρόσβαση σε επαρκή υγειονομική περίθαλψη, θεραπεία και δοκιμή ιικού φορτίου, αποτελούν σοβαρά εμπόδια σε πολλά μέρη του κόσμου. Ορισμένα άτομα που έχουν πρόσβαση στη θεραπεία μπορεί να επιλέξουν να μην την λαμβάνουν ή να μην είναι έτοιμα να ξεκινήσουν αντιρετροϊκή θεραπεία. Άλλοι, αρχίζουν τη θεραπεία αλλά αντιμετωπίζουν προκλήσεις με την τήρηση της αγωγής για λόγους όπως το κοινωνικό στίγμα, τις προκλήσεις ψυχικής υγείας, την κατάχρηση ουσιών, την ασταθή στέγαση, τη δυσκολία στην πληρωμή των φαρμάκων, το εχθρικό περιβάλλον, την ανθεκτικότητα στα φάρμακα ή και τις παρενέργειες που ίσως προκληθούν. Μερικοί άνθρωποι με χαμηλά αλλά ανιχνεύσιμα ιικά φορτία δεν μπορούν επίσης να μεταδώσουν τον ιό HIV. Για παράδειγμα, ένα άτομο του οποίου ο ιός καταστέλλεται (κάτω από 200 αντίγραφα / ml) και εξακολουθεί να είναι ανιχνεύσιμος (πάνω από 50 αντίγραφα / ml) δεν μπορεί να μεταδώσει τον ιό. Για άτομα που ζουν με HIV και ο ιός για τον οποιονδήποτε λόγω δε είναι «Μη-Ανιχνέυσιμος», υπάρχουν άλλες εξαιρετικά αποτελεσματικές επιλογές για την προστασία και αποφυγή της μετάδοσης, όπως η χρήση προφυλακτικών και λιπαντικών ή η PrEP, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν μεμονωμένα ή σε συνδυασμό, για την πρόληψη του ιού HIV. Όλοι οι άνθρωποι που ζουν με τον HIV, ανεξάρτητα από το ιικό φορτίο, έχουν το δικαίωμα σε πλήρη και υγιή κοινωνική, σεξουαλική και αναπαραγωγική ζωή.

Αν ζεις με τον HIV, o τακτικός έλεγχος του ιικού φορτίου συνίσταται να γίνεται συνήθως 2-4 φορές τον χρόνο, ιδιαίτερα για άτομα που έχουν σταθερά Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο. Εαν χρησιμοποιείς το Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο σου ως μέθοδο πρόληψης για την μετάδοση του HIV, τότε συνιστάται να το συζητήσεις με τον/τη γιατρό σου, ώστε να σε συμβουλέψει για την πιθανότητα συχνότερων ελέγχων.

Όχι. Ένα Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο σημαίνει ότι στο αίμα υπάρχουν πολύ λίγα αντίγραφα του ιού. Ακόμη και με μη ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, ένα θετικό στον HIV άτομο εξακολουθεί να είναι θετικό στον HIV. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό για τα άτομα που ζουν με τον ιό HIV να συνεχίσουν να παίρνουν την αγωγή τους.

Όχι. Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο ΔΕΝ σημαίνει ότι δεν υπάρχει καθόλου ιός στο αίμα. Σημαίνει ότι υπάρχουν πολύ λίγα αντίγραφα του ιού. Μια εξέταση αντισωμάτων για τον HIV θα “αντιδράσει”, καταδεικνύοντας ότι έχει ανιχνεύσει αντισώματα στον HIV. Μια εξέταση ιικού φορτίου θα βρει και θα μετρήσει τα αντίγραφα του ιού στο αίμα. Δηλαδή, αν κάνεις εξέταση έχοντας Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, είναι πολύ πιθανόν η εξέταση να “αντιδράσει” και να ΜΗΝ δώσει αρνητικό αποτέλεσμα.

Η ύπαρξη μιας ΣΜΛ (Σεξουαλικά Μεταδιδόμενης Λοίμωξης) ΔΕΝ επηρεάζει την μετάδοση του HIV, ειδικά όταν ο θετικός στον HIV σύντροφος έχει Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο. Η ύπαρξη μιας ΣΜΛ όμως, στην παρουσία Ανιχνεύσιμου ιικού φορτίου, μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα μετάδοσης του HIV.

Αν ζεις με τον HIV, έχεις Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο και το διατηρείς ως μη-ανιχνεύσιμο, λαμβάνοντας τακτικά την αντιρετροΐκή σου θεραπεία, τότε πιθανόν να είσαι πολύ πιο υγιείς από ότι αν δεν βρισκόσουν σε θεραπέια, κι έτσι δε χρειάζεται να ανησυχείς ότι μπορεί να μεταδώσεις τον ιό στον/στους σεξουαλικούς σου συντρόφους. Βέβαια αν θέλεις να διακόψεις τη χρήση του προφυλακτικού, είναι πολύ σημαντικό να συζητήσεις αυτό το θέμα με τον/την σύντροφο σου, ώστε να βεβαιωθείς ότι νιώθετε άνετοι με την απόφαση αυτή. Η συζήτηση για το τι σημαίνει να ζεις με τον ιό και να έχεις Μη-Ανιχνέυσιμο ιικό φορτίο, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους για τη μετάδοση του HIV. Ολες αυτές οι πληροφορίες είναι πιθανώς νέες για τους περισσότερους ανθρώπους που δεν ζουν με τον HIV και μπορεί να χρειαστεί χρόνος για κάποιον να κατανοήσει και να εμπιστευτεί αυτά που λέτε. Είναι επίσης σημαντικό να θυμάσαι ότι με το Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, προστατεύεις τους σεξουαλικούς σου συντρόφους από τον HIV όμως, αυτό δεν προστατεύει ούτε εσένα, ούτε αυτούς από άλλες ΣΜΛ (Σεξουαλικά Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις) ή από κάποια ανεπιθυμήτη εγκυμοσύνη.

Αν ξεχάσεις να λάβεις την αγωγή σου για μια μέρα το U=U δεν θα επηρεαστεί, επειδή δεν θα αλλάξει το Μη-Ανιχνεύσιμο φορτίο του ιού σε μια ημέρα. Η τακτική όμως λήψη και η συμμόρφωση με τη φαρμακευτική αγωγή (ART) είναι πολύ σημαντική για να παραμένει ο HIV σε καταστολή (μη-ανιχνεύσιμος), αλλά και για να μην αναπτύξεις αντίσταση στην στα αντιρετροϊκά φάρμακα. Σε περίπτωση που δεν λάβεις την αγωγή για κάποιες ημέρες τότε υπάρχει σοβαρός κίνδυνος το ιικό φορτίο σου να γίνει ανιχνεύσιμο. Αν για οποιοδήποτε λόγο δεν λάβεις την αγωγή σου για αρκετές ημέρες, τότε είναι σημαντικό να ελέγξεις ξανά αν το ιικό σου φορτίο παραμένει σε μη-ανιχνεύσιμα επίπεδα. Το U=U βασίζεται στην τακτική και καθημερινή λήψη της αντιρετροϊκής αγωγής.

Η χρήση της PrEP και του προφυλακτικού δεν είναι αναγκαία για την πρόληψη της μετάδοσης του HIV, αν ο θετικός στον HIV σύντροφος έχει Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο. Το Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, η χρήση της PrEP και η χρήση προφυλακτικού είναι όλες μεθόδοι πρόληψης για τον HIV, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε μόνες τους, είτε σε συνδυασμό. Η γνώση των μεθόδων αυτών καθώς και το πως λειτουργεί η κάθε μία από αυτές, πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν προκειμένου να μπορεί ο καθένας να επιλέξει τη μέθοδο (ή τις μεθόδους) που ταιριάζουν στην περίπτωση του/της. Ενα άτομο μπορεί να χρησιμοποιήσει μία ή και περισσότερες μεθόδους προλήψης, αυτόνομα ή σε συνδυασμό, ανάλογα με το τι επιθυμεί. Τα προφυλακτικά είναι προς το παρόν η ΜΟΝΗ μέθοδος που μπορεί να αποτρέψει τη μετάδοση του HIV και άλλων ΣΜΛ (Σεξουαλικά Μεταδιδόμενων Λοιμώξεων), καθώς και μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.

Η ύπαρξη Μη-Ανιχνεύσιμου ιικού φορτίου για τουλάχιστον 6 μήνες και η τακτική και κανονική λήψη της αντιρετροΐκής σου αγωγής σύμφωνα με τις υποδείξεις των ιατρών σου, λειτουργεί αποτρεπτικά ως προς τη μετάδοση του HIV. Αυτό σημαίνει ο/η ερωτικός σου σύντροφος, δεν κινδινεύει από τον ιο HIV. Καλό θα ήταν να σκεφτείς όμως τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του να ενημερώσεις τον/την ερωτικό/ή σου σύντροφο σχετικά με την οροθετικότητα σου. Παρόλο που ο κίνδυνος μετάδοσης του HIV είναι ΜΗΔΕΝΙΚΟΣ όταν έχεις Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, ένας ερωτικός σύντροφος μπορεί να ενοχληθεί εάν μάθει για την οροθετικότητα σου, αφότου είχε σεξουαλική επαφή μαζί σου. Επίσης, είναι εξαιρετικά σημαντικό να γνωρίζεις ότι σε μερικές χώρες, υπάρχουν νόμοι που υποχρεώνουν τα άτομα που ζουν με τον HIV να ενημερώνουν τους ερωτικούς τους συντρόφους για αναφορικά με την οροθετικότητα τους, ακόμα και όταν δεν υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης.

Ναι. Μάθε περισσότερα για τη συνδυαστική πρόληψη εδώ!

Πολύ απλά, σημαίνει ότι αν ο σεξουαλικός σου σύντροφος ζει με τον HIV και διατηρεί Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο, δεν χρειάζεται να ανησυχείς ότι μπορεί να μεταδωθεί ο ιός. Βεβαια αν θέλεις να διακόψεις τη χρήση του προφυλακτικού, είναι πολύ σημαντικό να το συζητήσεις με τον/τη σύντροφο σου και να βεβαιωθείς ότι νιώθετε απολύτως άνετα με αυτή σας την απόφαση. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να θυμάσαι ότι με το Μη-Ανιχνευσιμο ιικό φορτίο του/της συντρόφου σου, είσαι προστευμένος από τη μετάδοση του HIV, αλλά το Μη-Ανιχνευσιμο ιικό φορτίο στον HIV δεν προστατεύει ούτε εσένα, ούτε το συντροφο σου από άλλες ΣΜΛ (Σεξουαλικά Μεταδιδόμενες Λοιμώξεις), ή από κάποια ανεπιθυμήτη εγκυμοσύνη.

Δεν μπορείς απλά κοιτάζοντας τον άλλο να γνωρίζεις αν ζει ή όχι με τον HIV. Το ίδιο ισχύει και για το αν έχει ή όχι Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο. Εάν επιλέγεις να εμπιστευτείς τον/τη σύντοφο σου, είναι μια εξολοκλήρου προσωπική απόφαση, η οποία πολύ πιθανόν να βασίζεται στις σεξουαλικές σας πρακτικές και τις συνθήκες της σχέσης σας. Τα άτομα που εμπλέκονται σε συναινετικό σεξ, έχουν το μερίδιο ευθύνης τους ως προς τη σεξουαλική τους υγεία. Σε μερικές περιπτώσεις η χρήση της PrEP αποτελεί μια εξαιρετική επιλογή.

Η γνώση ότι με το Μη-Ανιχνευσιμο ιικό φορτίο παρεμποδίζεται η μετάδοση του ιού, μπορεί να φανεί πολύ χρήσιμη σε άτομα τα οποία επιθυμούν να τεκνοποιήσουν και δε θέλουν να χρησιμοποιήσουν κάποια εναλακτική μέθοδο σπερματέγχυσης. Το Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο μειώνει δραματικά την κάθετη μετάδοση του ιού, κατα την διάρκεια της εγκυμοσύνης ή/και του θηλασμoύ. Περισσότερες πληροφόρίες σχετικά με τον HIV στην αναπαραγωγική υγεία (εγκυμοσύνη και θηλασμός) μπορείς να βρεις στις σελίδες: www.HIVEonline.org και TheWellProject.org.

Είναι πλέον επιβεβαιωμένο από την επιστημονική κοινότητα, ότι ή Αντιρετροική θεραπεία που οδηγεί το ιικό φορτίο στο αίμα σε Μη-Ανιχνεύσιμα επίπεδα, ταυτόχρονα μειώνει το φορτίο του HIV σε Μη-Ανιχνεύσιμα επίπεδα τόσο στο σπέρμα, όσο και στα κολπικά και πρωκτικά υγρά. Περιστασιακά, άνθρωποι με Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο στο αίμα, μπορεί να έχουν DNA ή RNA του ιού HIV, στο σπέρμα, τα κολπικά ή πρωκτικά υγρά, αλλά δεν έχει αποδειχτεί ότι αυξάνει την πιθανότητα μετάδοσης του ιού. Το DNA και το RNA του ιού είναι τμήματα του ιού και προκειμένου να πραγματοποιηθεί η μετάδοση, χρειάζεται η παρουσία ολόκληρου του ιού. Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει ότι το DNA ή το RNA του ιού εντοπίζονται κυρίως όταν ένα άτομο ξεκινήσει την Αντιρετροική του θεραπέια, ενώ συνήθως μετά από ένα χρόνο (ή και περισσότερο), εντοπίζονται όλο και πιο αραιά, εώς και καθόλου.

Το U=U δεν ισχύει για την μετάδοση του HIV μέσω της κοινής χρήσης συρίγγων. Δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή στοιχεία και έρευνες, προκειμένου να εξαχθούν συμπεράσματα.

Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους ορισμένοι πάροχοι πληροφοριών για τον HIV (όπως πάροχοι υπηρεσιών υγείων, μέσα ενημέρωσης κ.λπ.), δεν έχουν κοινοποιήσει ακόμα το μήνυμα του U=U, τόσο στα άτομα που ζουν με τον HIV, όσο και στον γενικότερο πληθυσμό. Οι αλλαγές σε συμπεριφορές, αντιλήψεις και προκαταλήψεις παίρνουν χρόνο. Για αρκετές δεκαετίες, οργανωμένα σύνολα, ακτιβιστές και πάροχοι υπηρεσιών υγείας, προσπάθησαν απεγνωσμένα να σταματήσουν τη μετάδοση του HIV. Η χρήση προφυλακτικού ήταν πάντοτε ο μοναδικά σίγουρος τρόπος για να επιτευχθεί αυτό, ενώ οι εκστρατείες για τη χρήση προφυλακτικού βασίζονταν κυρίως στο φόβο της μετάδοσης του ιού. Για πολλούς, το γεγονός ότι το Μη-Ανιχνεύσιμο ιικό φορτίο λειτουργεί ως εμπόδιο στην μετάδοση του HIV, αποτελεί ένα δύσκολο μήνυμα για να το δεχτούν. Επίσης, παρόλο που το U=U αποτελεί ξεκάθαρο επιστημονικό γεγονός, υπάρχει ακόμα το ζήτημα των άλλων ΣΜΛ (Σεξουαλικά Μεταδιδόμενων Λοιμώξεων), καθώς επίσης και της ανεπιθύμητης εγγυμοσύνης. Η χρήση προφυλακτικού μπορεί να αποτρέψει την μετάδοση άλλων ΣΜΛ, ενώ η Θεραπεία ως πρόληψη (Τreatment as Prevention) περιορίζεται μόνο στον HIV. Είναι σημαντικό πως, τα άτομα που ζουν με τον HIV, όπως και αυτοί/ές που παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο μετάδοσης του ιού, είναι συχνά άτομα που λόγω της σεξουαλικότητας τους, έρχονται ήδη αντιμέτωπα με το στίγμα και την προκατάληψη.